Serverless Computing چیست؟

مقدمه

در دنیای رایانش ابری، Serverless Computing یا رایانش بدون سرور به مدلی از پردازش ابری اشاره دارد که در آن مدیریت زیرساخت‌های سرور بر عهده ارائه‌دهنده سرویس ابری است. در این مدل، توسعه‌دهندگان می‌توانند روی کدنویسی و اجرای منطق کسب‌وکار تمرکز کنند، بدون اینکه نگران مدیریت سرورها، مقیاس‌پذیری و نگهداری باشند.

Serverless Computing چیست؟

Serverless Computing به این معنا نیست که سروری وجود ندارد، بلکه سرورها توسط ارائه‌دهنده سرویس ابری مدیریت می‌شوند و کاربران نیازی به مدیریت مستقیم آن‌ها ندارند. در این مدل، منابع پردازشی به‌صورت پویا تخصیص داده می‌شوند و هزینه‌ها بر اساس میزان استفاده واقعی از منابع محاسبه می‌شود.

ویژگی‌های Serverless Computing

• عدم نیاز به مدیریت سرور: توسعه‌دهندگان نیازی به مدیریت و پیکربندی سرورها ندارند.
• مقیاس‌پذیری خودکار: سیستم به‌صورت خودکار بر اساس تعداد درخواست‌ها مقیاس‌پذیر می‌شود.
• مدل پرداخت بر اساس استفاده: هزینه‌ها فقط بر اساس میزان پردازش واقعی محاسبه می‌شوند.
• زمان اجرای کوتاه (Ephemeral Execution): توابع در مدت کوتاهی اجرا شده و بعد از اتمام پردازش حذف می‌شوند.
• یکپارچگی با سرویس‌های ابری: به‌راحتی با سایر سرویس‌های ابری مانند پایگاه‌های داده، احراز هویت و ذخیره‌سازی ترکیب می‌شود.

نحوه عملکرد Serverless Computing

1. کاربر یک درخواست ارسال می‌کند (مثلاً درخواست پردازش یک تصویر یا یک API Call).
2. سرویس ابری درخواست را دریافت کرده و یک تابع را اجرا می‌کند (مثلاً AWS Lambda یا Azure Functions).
3. پس از اجرای تابع، منابع آزاد می‌شوند و هزینه فقط بر اساس زمان اجرای تابع محاسبه می‌شود.

تفاوت Serverless Computing و معماری سنتی

مزایای Serverless Computing

• کاهش هزینه‌ها: پرداخت فقط بر اساس میزان استفاده.
• توسعه سریع‌تر: تمرکز روی کدنویسی به‌جای مدیریت زیرساخت.
• مقیاس‌پذیری خودکار: افزایش یا کاهش منابع بر اساس درخواست‌ها.
• افزایش امنیت: کاهش حملات ناشی از مدیریت نادرست سرورها.

چالش‌های Serverless Computing

• زمان تأخیر اولیه (Cold Start): ممکن است در اولین اجرای تابع، تأخیر وجود داشته باشد.
• کنترل کمتر روی زیرساخت: توسعه‌دهندگان کنترلی روی سرور و سخت‌افزار ندارند.
• محدودیت‌های اجرا: برخی سرویس‌های بدون سرور محدودیت‌هایی در زمان اجرای توابع دارند.

کاربردهای Serverless Computing

• پردازش تصاویر و ویدئوها
• مدیریت APIها و میکروسرویس‌ها
• پردازش داده‌های IoT
• اجرای کرون‌جاب (Cron Jobs) و پردازش‌های زمان‌بندی‌شده
• پیاده‌سازی چت‌بات و پردازش درخواست‌های بلادرنگ

محبوب‌ترین ارائه‌دهندگان Serverless Computing

• AWS Lambda (آمازون)
• Azure Functions (مایکروسافت)
• Google Cloud Functions
• IBM Cloud Functions

نتیجه‌گیری

Serverless Computing مدلی نوین از پردازش ابری است که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد بدون نگرانی از مدیریت سرورها، تنها روی کدنویسی و منطق کسب‌وکار تمرکز کنند. این مدل، به دلیل کاهش هزینه‌ها، مقیاس‌پذیری خودکار و توسعه سریع‌تر، به یکی از محبوب‌ترین معماری‌های پردازشی تبدیل شده است.