کپچا چیست؟

کپچا (CAPTCHA) مخفف عبارت "Completely Automated Public Turing test to tell Computers and Humans Apart" است. کپچا یک تست چالش‌برانگیز و اغلب بصری است که برای تمایز انسان‌ها از ربات‌های خودکار طراحی شده است. این فناوری به‌طور گسترده برای محافظت از وب‌سایت‌ها و خدمات آنلاین در برابر سوءاستفاده و حملات خودکار استفاده می‌شود.

کاربردهای کپچا

• جلوگیری از اسپم: در فرم‌های آنلاین (مانند نظرات، ثبت‌نام‌ها، یا ارسال پیام‌ها)، کپچا از ارسال پیام‌های ناخواسته توسط ربات‌ها جلوگیری می‌کند.
• محافظت در برابر حملات DDoS: از ورود حجم زیادی از درخواست‌های خودکار که ممکن است منجر به از کار افتادن سرورها شوند، جلوگیری می‌کند.
• امنیت پرداخت‌ها: در درگاه‌های پرداخت آنلاین، کپچا برای جلوگیری از سوءاستفاده ربات‌ها از سرویس‌ها استفاده می‌شود.
• محافظت از حساب‌ها: برای جلوگیری از حملات Brute Force (حدس زدن پسوردها) در صفحه‌های ورود به حساب کاربری استفاده می‌شود.
• ثبت‌نام امن: از ایجاد حساب‌های کاربری جعلی توسط ربات‌ها جلوگیری می‌کند.
• بازیابی اطلاعات: در هنگام استفاده از سرویس‌هایی مثل بازیابی پسورد، کپچا می‌تواند از سوءاستفاده ربات‌ها جلوگیری کند.

انواع کپچا

• متن و تصویر مخدوش‌شده: کاربران باید متن یا اعداد موجود در یک تصویر پیچیده و مخدوش را وارد کنند.
• گزینش تصاویر: از کاربران خواسته می‌شود تا تصاویری خاص (مثلاً همه چراغ‌های راهنمایی یا گربه‌ها) را از میان مجموعه‌ای از تصاویر انتخاب کنند.
• کپچا مبتنی بر چک‌باکس (reCAPTCHA): کاربران تنها با کلیک روی یک چک‌باکس، هویت انسانی خود را تأیید می‌کنند (تحلیل رفتار توسط گوگل انجام می‌شود).
• پازل یا سوالات منطقی: کاربر باید پازلی ساده یا سوالی منطقی را حل کند.
• کپچا صوتی: مناسب برای افرادی که مشکلات بینایی دارند، به‌جای تصویر از صدا استفاده می‌شود.

مزایا

• افزایش امنیت سیستم‌ها.
• جلوگیری از سوءاستفاده‌های خودکار.
• کاهش بار سرورها و منابع ناشی از حملات.

معایب

• ممکن است برای برخی کاربران، به‌ویژه افراد دارای معلولیت یا کسانی که اینترنت کند دارند، چالش‌برانگیز باشد.
• اگر طراحی خوبی نداشته باشد، می‌تواند باعث تجربه کاربری نامناسب شود.

نتیجه‌گیری

کپچا ابزاری موثر برای افزایش امنیت خدمات آنلاین است، اما طراحی و انتخاب نوع مناسب آن برای ایجاد تعادل میان امنیت و تجربه کاربری بسیار مهم است.